Anova analizi / anova testi veya diğer bilinen ismiyle Varyans analizi, bağımsız grupların ortalamaları içinde istatistiksel olarak anlamlı fark olup olmadığına yönelik testte kullanılan bir araçtır denebilir. Farklı kaynaklarda farklı isimlerle bilinir. Parametrik bir test olarak ifade edilmektedir. Bununla beraber, kullanılması noktasında parametrik şartların karşılanması gereklidir. Bu testin kullanılabilmesi için, verilerin normal dağılıma uygunluk göstermesi ve grup varyantlarına eşit olması gibi şartların karşılanması gereklidir.
Koşulların sağlanmadığı durumlarda, farklı testler tercih edilebilmektedir. Bu durum, biraz deneyimle şekillenmektedir. Bunun yanında temel prensip olarak varyans homojenliğinin sağlanamadığı noktalarda, Welch testi ve verilerin genel itibariyle anova testinin uygulanmasını etkileyeceği durumlarda Kruskal Wallis testi daha uygundur denebilir. Burada unutulmaması gereken durum, anova testinin normalliğe karşı pek hassas bir test olmamasıdır.
Anova Testinin Kullanılabileceği Durumlar Hangileridir?
Anova testinin kullanılabileceği durumlar, bir değişkenin farklı gruplar için farklılık gösterip göstermediğini anlamak istediğimiz hemen her koşulda (testin ön şartları kabul edildiği sürece) mümkün olabilmektedir. Bir grup içerisinde iş tatmini ölçmeye yönelik anket çalışması yapıldığında, iş tatmini ölçeği kullanılabilmektedir. Böylece birtakım sayılar elde edilmektedir. Bu sayılar kişilerin eğitim durumuna göre farklılık göstermediğinde anova testi bunun için uygundur.
Bu test sürecinde en önemli nokta grupların eğitim durumlarının farklı olmasıdır. Testin sonucunda, eğitim grupları arasında iş tatmini yönünden bir farklılık olup olmadığı görülmüş olmaktadır. Bunun için önce hipotezlerin kurulması gereklidir. Hipotezlerin kurulmasıyla ilgili detaylı bilgiler internetten araştırma yapılarak bulunabilmektedir.
Anova Testinin Varsayımları Nelerdir?
Anova testinin varsayımları genel olarak incelendiğinde buna dair 4 temel varsayımın olduğunu söylemek gerekir. Bunlar şu şekilde ele alınabilir;
· Bağımsızlık
· Homojenlik
· Normallik
· Toplumsallık
Söz konusu 4 varsayım çerçevesinde, anova testinin uygulanması mümkündür. Anova testine ait varsayımlardan özellikle varyans homojenliği ve normal dağılım faktörleri, istatistik analiz uygulamalarında oldukça önem arz etmektedir.
Normallik varsayımı burada olmazsa olmaz koşulları temsil etmektedir. Homojenlik varsayımının sağlanması durumunda, anova yerine Welch dağılımının sonuçları kullanılabilmektedir. Normal dağılım şartının sağlanmaması durumunda, anova testinin dışına çıkmak ve parametrik olmayan başka bir teste başvurmak gerekir. Bazı akademik araştırmalar değerlendirildiğinde, anova testinin homojenlik ve normallik faktörlerine dirençli olduğundan bahsedilebilmektedir.
Comments