Günümüzde sosyal bilimler, davranış bilimleri ve eğitim araştırmaları gibi geniş bir alanda kullanılan yapısal eşitlik modellemesi (SEM ) güçlü bir istatistiksel tekniktir. Gözlenebilir ve gizli değişkenler arasındaki ilişkinin test edilmesi ve modellenmesinde kullanılan bu yöntem;
· Gözlemlenebilir değişkenler
· Gizli değişkenler
· Ölçüm modeli
· Yapısal model gibi temel kavramlar üzerinden yürütülmektedir.
Yapısal Eşitlik Modellemesi Nasıl Yapılır?
Yapısal eşitlik modellemesi yapan araştırmacılar teorik çevrelerine dayanarak gözlemlenebilir ve gizli değişkenler arasındaki ilişkileri belirler. Bu aşamada mevcut hipotezler formüle edilir. SEM yazılımları kullanılarak oluşturulan modelin matematiksel yapısı oluşturulur.
Model için uygulanacak veriler toplanır ve analiz için hazır hale getirilir. Modelin uyumunun değerlendirmesi yapılarak gerekli olması halinde modelin iyileştirilmesi yapılır. Son aşamada sonuçların raporlanması ve yorumlanması ile işlem bitirilmektedir.
Yapısal eşitlik modellemesi nasıl yapılır sorusunun cevabı alındıktan sonra yapılacak olan işlemlerin profesyonel bir biçimde yapılmış olması ile elde edilen veriler ışığında hareket etmek yüksek avantajlar sağlamaktadır.
Yapısal Eşitlik Modellemesinin Önemi ve Avantajları
Bu modelleme pek çok konuda üstünlük sağlamaktadır. Yapılan işlem; çok değişkenli analiz, gizli değişkenli analiz, nedensel ilişkiler, teorik modellerin testi ve esneklik anlamında avantaj sağlamaktadır.
Yapısal eşitlik modellemesinin önemi ve avantajları analizi yapılan konularda birden çok bağımlı ve bağımsız değişken arasındaki ilişkilerin analiz edilmesini, doğrudan gözlemlenemeyen yapıların analiz edilmesi, korelasyonların ötesinde nedensel ilişkilerin test edilmesinde, araştırmacılar için teorilerin geçerliğinin değerlendirilmesinde ve karmaşık olan veri yapılarının esnetilmesinde etkili olmaktadır.
Bugün sosyal bilimler başta olmak üzere çok fazla disiplinde yaygın olarak kullanılmakta olan bu araç araştırmacıların karmaşık veri yapılarını daha net ve kolay anlamasında etkili olmaktadır. Doğru uygulanan SEM araştırma bilimsel bilginin ilerlemesinde de katkı sunmaktadır.
Yapısal Eşitlik Modellemesinde Kullanılan Programlar
Yapısal eşitlik modellemesi yapılırken farklı programlardan ve yazılımlardan yararlanmak mümkündür. Yapısal eşitlik modellemesinde kullanılan programlar genel olarak; Amos, Lısrel, Mplus, R, EQS, Stata ve SmartPLS dir.
Bu programlar ve yazılımlar araştırmacıların ihtiyaçlarına göre tercih edilebilir. Ayrıca burada yazılımın ve programın ücreti de tercih nedeni olarak dikkate alınabilir.
Comments