Çok değişkenli istatistiksel bir analiz tekniği olan SPSS faktör analizi değişkenler arasındaki ilişkileri inceleyerek boyutların ve temel yapıların tanımlanmasını sağlar. Analiz için veri setinin hazır hale getirilmesi ilk basamak olarak adlandırılmaktadır. Faktör analizinin yapılması uygun programdan analiz menüsünden gerçekleştirilmektedir.
Değişkenlerin özet halinde ve daha anlamlı bir biçimde sunulmasını sağlayan bu analiz, anket oluşumlarında alt parametrelerin nasıl oluşturulması gerektiği noktasında detaylı bilgi edinilmesini sağlar.
Faktörlerin direkt olarak gözlenememesi bunun yanında değişkenlerin gözlenebilir olması sonuç olarak faktörleri ortaya çıkarmaktadır.
SPSS Faktör Analizi Türleri
SPSS faktör analizi türleri genel olarak iki şekilde ele alınmaktadır:
· Açıklayıcı faktör analizleri
· Doğrulayıcı faktör analizleri olarak karşımıza çıkan bu türlerden ihtiyaç duyulan araç kullanılarak en iyi sonuçların elde edilmesi sağlanmaktadır.
Yeni bir ölçek geliştirildiğinde kullanılan açıklayıcı faktör analizinin yanı sıra bir popülasyona veya bir gruba uygulanmış olan ölçeğin aynı şekilde başka bir popülasyona veya gruba uygulandığında ortaya çıkan sonucu ele almaktadır.
Faktör Analizinde Basamaklar
Öncelikli olarak gözlenmekte olan değişken değerler arasında korelasyon hesaplaması yapılır ve korelasyon matrisi olarak orijinal değişkenler ele alınır. Elde edilen korelasyon matrisinden farklı faktörler üretilerek son olarak döndürülmemiş faktöre ulaşılır. Temel bileşen analizi sayesinde döndürülmüş faktör elde edilir. Faktör analizi basamakları dik ve eğik olan iki değişik döndürme yöntemi ile yapılabilir.
Faktör Analizi Yapabilmek İçin Gerekli Şartlar
Faktör analizi yapabilmek için veri setinin doğrusal olması ve normal dağılımda olması gerekmektedir. Ölçülebilir veriler olması gerekir. Aykırı değer, veri setinde bulunmamalıdır. Değişen varyans olmaması gerekmektedir. Örneklem ölçümünün yeterli olması şartı vardır. Faktör analizi yapabilmek için gerekli şartlar sağlandığında işlem başlatılabilir.
Anketler üzerinde yapılan ve işlevselliği sayesinde pek çok sektörde kullanılan bu araç günümüz dijital gereksinimlerinin hızlı ve kolay bir biçimde karşılanmasında etkili olmaktadır. Profesyonel kişiler tarafından gerçekleştirilecek olan analizlerin verimliliği artırdığı bilinmektedir. Araştırmacılar için karmaşık haldeki veri setlerinin çok daha net bir biçimde anlaşılmasını sağlayan bu araç kolay yorumlanabilir ve anlamlı sonuçlar ortaya çıkarmaktadır.
Comments